Column: Laat het wringen
Baudet zei in zijn overwinningstoespraak iets over uilen, hekserij, en de op handen zijnde ondermijning van onze beschaving. Als je de woorden lostrekt uit zijn context, dan zouden het thema's kunnen zijn uit een spannende, magische bestseller die allang verfilmd is.
Helaas, Baudet refereert niet naar Harry Potter. En al helemaal niet naar creativiteit, hoe creatief zijn speech ook moge zijn. Hij wil terug naar 'de beschaving die vol vertrouwen was’. Ik weet niet over welke beschaving hij het heeft, maar ik hoor in zijn woorden dat hij terug wil naar iets wat al geweest is. Naar iets wat je kunt begrijpen, waar geen verrassingen meer op je pad komen. Naar iets wat dus veilig is. En kennelijk snakken zijn kiezers daar ook naar. Maar daarin zij echt niet uniek.
We verzekeren ons wat af in Nederland. We doen er alles aan om pech en teleurstelling te voorkomen. Er zijn zelfs theaters die een 'niet goed, geld terug garantie' bieden. Je hoeft niet bang te zijn teleurgesteld de theaterzaal te verlaten. Ook ons subsidiestelsel kent vele processen die een veilige uitkomst bieden. De aanvragers schrijven en verantwoorden, ze garanderen bezoekers en speelbeurten. En nog voor ze überhaupt begonnen zijn aan het maakproces, weten ze de uitkomst al: het wordt geweldig! En de juristen kijken over hun schouders mee. Overheden en politici bevragen de cultuursector tot op het bot. Of we publiek geld wel goed besteden.
Deze column heet 'Ik wil niet zeuren...'. Maar ik zeur toch. En dat zouden we allemaal moeten doen. Eindeloos zeuren over een verrassingsloze wereld. Niet terug naar iets wat was – maar leven in het nu met alle spannende veranderingen die dat met zich meebrengt. Want laten we blijven herhalen dat creativiteit alleen ontstaat als je bereid bent een fase van onzekerheid door te gaan. Dus niet standje veiligheid, maar juist de diepte in van het-niet-weten. Alleen daar ontstaat iets nieuws. Soms succesvol en soms niet. Zijn we niet allemaal groot geworden door te groeien? Die heerlijke tijd van experimenteren, twijfelen en doorzetten?
Stop met eindeloos verantwoorden en op veilig spelen. Investeer wérkelijk in creativiteit. Laat het wringen. Ook als dat betekent dat we niet altijd weten wat de uitkomst is. Wat heerlijk dat je na afloop van een voorstelling ergens over na mag denken, je eigen mening mag vormen, dat je het niet eens mag zijn, dat je ongemakkelijk de zaal verlaat. Breek uit dat kooitje. Uilen voelen zich daar heel ongemakkelijk.
Inge Imelman is hoofd programmering van Schouwburg De Lawei en coördinator van het Simmerdeis Festival in Drachten. Deze column verschijnt in het nummer van Scènes dat op 10 mei verschijnt.
