Enerverende opening van Springfestival in Utrecht
Zelfs de noodverlichting is uit. Het is donkerder dan donker in de grote zaal van de Utrechtse Stadsschouwburg. We zijn gedesoriënteerd. Een zachte drone van geluid vult de ruimte. Na enige tijd zie ik wat vage witte vlekken.
De contouren zijn volstrekt onhelder. Wat zien we nu eigenlijk? Schimmen bewegen in de verte. Of toch dichterbij? Elk gevoel van houvast ontbreekt. Memento Mori van Pascal Rambert & Yves Godin ontregelt en dat is aangenaam. In traag tempo zien we minder vage beelden verschijnen. Dan is het is weer donker. De drone zwelt langzaam aan tot orkaansterkte, de zware dreigende tonen voel ik in mijn maag. Dat is opwindend.
Na verloop van tijd ebt de spanning weg. De beelden zijn te vaag en er is nauwelijks sprake van enige ontwikkeling te zien waardoor de voorstelling wat vrijblijvend wordt. Pas tegen het eind komt er meer variatie in het beeld. Ook dan blijkt pas dat we naar vijf naakte mannen hebben gekeken. Ze liggen op de grond. Het is een prachtig beeld. Memento Mori doet soms denken aan Tussen van Boukje Schweigman en Theun Mosk, maar is radicaler en veel minder poëtisch. Het dramaturgisch gehalte is mager. Het licht is de hoofdrolspeler. En dat is op veel momenten van een grote schoonheid.
Bijzondere uitvaart van Dries Verhoeven
Eerder op de avond was ik in de fraaie neogotische Sint Willibrordkerk aan de Minnebroederstraat om getuige te zijn van 'het afscheid nemen van idealen', zoals theaterkunstenaar Dries Verhoeven ons beloofde in een flyertekst. Voor de kerk staan enkele mannen te bidden. Bij binnenkomst zien we een lijkkist met daarin een ouderwetse radio met een houten kast. Uit speakers klinkt geroezemoes van publiek. Bij binnenkomst in de kerk lopen we langs het koor en nemen plaats in de banken.
Met Uitvaart waarin we het draagvlak van de kunst begraven, maakt Dries Verhoeven niet alleen een prachtig statement, hij roept ook tot het herstel ervan. Een diaken leest uit brieven van Van Gogh. Er wordt gebeden voor Melle Daamen. Kunstenaars die het draagvlak niet zijn tegengekomen, zijn ook welkom. Er is een collecte voor het Fonds voor de Podiumkunsten. De voorganger vraagt ons te knielen. Tweehonderd mensen belijden hardop hun geloof met teksten als 'Ik geloof in de gesubsidieerde kunstenaar. Dat hij de maatschappij kan ontregelen. Ook als hij bovenmodaal verdient'. De dienst theatraliseert op humoristische wijze een abstract, doch tastbaar gegeven. De teksten zijn van Jibbe Willems en Verhoeven. Verbinden is een van de centrale thema’s van het werk van Verhoeven. Het slot bevat een opdracht aan ons allen: 'Lief draagvlak. Je was altijd vanzelfsprekend aanwezig. We moeten nu op zoek naar nieuw draagvlak. Op zoek naar jou.'
Met deze twee voorstellingen beleefde Festival Spring op 15 mei een enerverende opening. De grenzen tussen traditionele disciplines als dans en toneel lijken steeds verder weg te vallen. Dit festival biedt een aangenaam aanbod van allerlei nieuwe vormen en cross-overs waarin ervaringen en onderzoek centraal staan. Fijnproevers en nieuwsgierige liefhebbers kunnen in Utrecht nog tien dagen genieten.
Tekst: Jos Schuring
