Prijs van de Kritiek overhandigd aan Orkater
Op 4 september is in het Bijlmerparktheater de Prijs van de Kritiek uitgereikt aan Orkater. Jos Schuring sprak namens de Kring van Nederlandse Theatercritici een lofrede uit. Hieronder een korte samenvatting.
Op Avontuur was de eerste voorstelling van Hauser Orkater. Dat was in 1973. 46 jaar later kunnen we met genoegen vaststellen dat Orkater altijd de titel van hun debuut heeft waargemaakt. Goed theater is avontuur, maar dat dit gezelschap dat avontuur wist te combineren met een opmerkelijk constante kwaliteit mag toch echt een mirakel heten. Orkater is altijd dienstbaar geweest aan de kunstenaar en aan de voorstelling. Als ze iets in iemand zagen zeiden ze Kom maar bij ons iets maken. Daarbij werd nooit gezegd: Zo moet het. Talentontwikkeling is zoeken, samen op je bek gaan verder zoeken en doorgaan. Orkater stimuleerde zo altijd de artistieke vrijheid van de kunstenaar.
Een andere vaste waarde bij Orkater is nieuw. Elke voorstelling bestaat uit nieuwe tekst en nieuwe muziek. Boek- en filmbewerkingen bestaan nauwelijks in Orkaters universum en daarin zijn ze als gezelschap uniek. Heel erg vreemd eigenlijk, maar wel een realiteit. Normale honoraria is een andere constante bij Orkater. Dat heet nu fair practice en daar zijn we allemaal blij mee. Maar bij Orkater worden al sinds mensenheugenis cao-salarissen betaald. Dat Orkater ook een merk is geworden is heel erg bijzonder. Dat is Toneelgroep Amsterdam ook maar daar weet je min of meer wat je krijgt. Bij Orkater weet je dat nooit. Kwaliteit is ook een vaste waarde. Natuurlijk zijn niet alle producties briljant, maar de gemiddelde waardering van een Orkatervoorstelling is wel erg hoog. Dat geldt ook voor De Nieuwkomers. Ik zag er drie dit afgelopen seizoen: drie voorstellingen van jong talent in 1 seizoen. More Dogs met Zeitgeber, Konvooi met Ilias en en Iona en Rineke met Kill all kids, stuk voor stuk zeer originele, fantasierijke en krachtige voorstellingen.
Na 46 jaar voorstellingen maken is de reputatie van Orkater nog steeds ijzersterk. Ook bij geldgevers, ondanks al het treurigmakende en vooral stompzinnige subsidiegedonder van de laatste jaren. Het komt altijd weer goed, want er is geen politicus in Nederland die de teloorgang van Orkater op zijn geweten wil hebben. Logisch natuurlijk want Orkater voldoet aan alle denkbare voorwaarden: Nieuw werk, kwaliteit, talentontwikkeling, diversiteit, spreiding en goed gevulde zalen. Orkater is een in alle opzichten voorbeeldig presterende organisatie. Dat is dus geen mening, maar dat is een feit. Orkater is een vaste waarde binnen de programmering van theaters en al jarenlang buiten kijf het meest constante en daardoor misschien wel het beste gezelschap van Nederland.
