4

Angels in America blijft ijzersterk bij Oostpool

Het mooiste zijn de scènes tussen advocaat Roy Cohn en zijn verpleger Belize. Cohn is een machtswellustig racistisch monster met een vlijmscherpe tong. Hij ontkent zijn homoseksualiteit, noemt zijn aids kanker en kan niet verkroppen dat zijn verpleger een zwarte man is.

Cohn is zwaar ziek, vergaat van de pijn en is afhankelijk geworden, een positie die hij nooit kende. En dus moet hij het doen met  die ‘negernachtwacht als escort naar de ondergang’. Verpleger Belize stapt groots over de beledigingen van Cohn heen en houdt hem vast om zo troost te bieden aan de stervende Cohn. De verpleger wordt gespeeld door Rick Paul Mulligen. De wijze waarop hij invulling geeft aan zijn relnichtachtige rol is verbluffend. Hij is verleidelijk en vaderlijk tegelijk. Mulligen is sterk in zijn lichaamstaal en weet met kleine subtiele gebaartjes een scala aan stemmingen op te roepen. Jacob Derwig speelt de aartsconservatieve Cohn en maakt van hem een man die je doet walgen maar ook fascineert door zijn verstrekkende arrogantie.  Het contrast tussen zijn attitude van dominante bullebak en zijn steeds verdergaande eenzaamheid is subtiel en fascinerend.Angels in America door Oostpool is de derde grootschalige opvoering van het succes van Tony Kushner in Nederland. Bij het Ro Theater in 1996 duurde het zeven uur, bij Toneelgroep Amsterdam vijf uur en Oostpool doet het in vier uur. De sterke vertaling die Carel Alphenaar maakte is ook voor deze versie de basis. Grootste verschil met de andere versies is de intieme setting van de vlakke vloer. Regisseur Marcus Azzini wilde Angels in America al jaren lang ensceneren. Voor hem is het ook een ode aan zijn broer die stierf aan aids.

In een fraai, doch sober toneelbeeld van Theun Mosk met aarde op de grond en een spiegelwand  krijgt het verhaal over aids, vriendschap en dood alle aandacht. Geen toeters en bellen, maar de kracht van dialogen benutten door goed spel, is de werkwijze van Azzini die daarin eigenlijk niet heel erg afwijkt van die van Ivo van Hove in 2008. De hele cast is sterk op dreef, het realiteitsgehalte is hoog, onder meer door enkele heftige vrijscènes. De hallucinaties van Harper, de aan valium verslaafde vrouw van Joe die worstelt met uit de kast komen en de entree van de engel vormen daarmee een sterk contrast. De kracht zit in de duur van de voorstelling. Je gaat makkelijk mee met verschillende personages die je vlak voor je ziet en vergeet de tijd. De lichte toets is op sommige momenten sterk aanwezig, bijvoorbeeld als Cohn die dan al lang gestorven is, doodleuk van het toneel loopt. De barmhartigheid van verpleger Belize en de vergevingsgezindheid van Prior die, zodra zijn aids is vastgesteld, verlaten wordt door zijn vriend  Louis, geven het verhaal ook veel hoop mee. Angels in America blijft een ijzersterk verhaal dat in deze enscenering op uiterst degelijke en aansprekende wijze verteld wordt.

Angels in America door Toneelgroep Oostpool, gezien op 14-3-2014 in Huis Oostpool in Arnhem. Tournee t/m 6-6.
Foto: Sanne Peper

Meer weten

Genre: