Het dier, het dier en het beestje bevraagt op geestige wijze ouders en onderwijzers; foto: Kurt van der Elst
4

Het dier, het dier en het beestje (8+) – Theater Artemis

Batelaan weer heerlijk onvoorspelbaar

Gezien op: 

8 februari in Verkadefabriek, Den Bosch

Te zien t/m: 

3 mei 2020

Dieren. Ze worden gretig gebruikt in het jeugdtheater om verhalen te vertellen. Honden, beren, panda’s, eenhoorns, dino’s, het maakt niet uit, met dieren zit je altijd goed. Jetse Batelaan gebruikt ze in Het dier, het dier en het beestje allemaal in een musical rond het circus van hulpverleners in het huidige onderwijssysteem. En reflecteert op (jeugd)theater, als deel van een theatraal drieluik over de zoektocht van makers, het publiek en ouders.

Het begint veilig, traditioneel. De voice over van Leny Breederveld vertelt over de achtjarige Sterre. Een doodnormaal meisje dat van dieren houdt en heel goed is in badminton. Op het podium een enorme kijkdoos met gaasdoek dat gedurende de gehele musical op zijn plaats blijft. Als we het eerste huiselijke tafereel te zien krijgen, zien we echter geen woonkamer, maar een veilige bergweide met een kalm kabbelend beekje. Sterre blijkt een hondje, haar moeder een hert, haar broer een cartoonvarken en haar vader een man in een ijsbeerpak. Het is absurd, vervreemdend en al snel ook ontzettend geestig.

In elke hierop volgende scène, allemaal kalm aaneengepraat door Breederveld, duiken nieuwe dieren op, maar het landschap blijft hetzelfde. Sterre blijkt anders dan de andere kinderen en heeft moeite op school. Woedend is zij aan het eind van de voorstelling. Want welke ouders vertellen je pas op de laatste dag van de kerstvakantie dat je morgen niet langer naar school kunt lopen met je vriendjes, maar door een taxibusje wordt opgehaald om naar een nieuwe school te gaan. Geen wonder dat je dan twee volle dagen geen woord meer spreekt tegen je ouders. Ouders die bovendien toch nooit tijd hebben door hun drukke banen. En al die hulpverleners binnen en buiten de school waarmee je het afgelopen jaar hebt gepraat, je hebben geobserveerd? Geen idee waar die het nou eigenlijk over hebben. Weten ze dat zelf eigenlijk wel? En waarom praat iedereen vooral over maar niet met jou?

Een welhaast te klassieke tranentrekker – hier letterlijk een jankend hondje – hebben we dan net gezien en gelukkig volgt meteen een happy end, want die nieuwe school en de taxichauffeur blijken heel erg leuk en er is zelfs een feestje om de hele musical mee te besluiten, waarbij niet alleen nog meer vreemde dieren opduiken – hallo zwevende Nemo! – en de dieren die we al kenden verkleed zijn als weer andere dieren.

De symboliek van al die verschillende dieren in, voor en buiten de klas is overduidelijk: iedereen is anders en normaal is ook maar een gemiddelde. Maar als Batelaan aan de haal gaat met zo’n direct en lineair verteld verhaal, met zo’n aan de musicaltraditie ontleende opbouw en zo’n duidelijke boodschap, dan moet er naast de absurde vormgeving nog een verhaal zijn. In vrijwel al zijn voorstellingen maakt Batelaan immers nadrukkelijk ook theater over theater en dat is hier niet anders.
Het dier, het dier en het beestje ontpopt zich als het logische vervolg op de theatrale zoektocht die Batelaan begon met Het verhaal van het verhaal. Die voorstelling over makers toonde een groep primitieve spelers die de grote zaal verkenden terwijl een voice over sprak over de reis van het verhaal. (…..) Een voorstelling die schijt heeft aan zijn eigen vage titel toonde op hilarische wijze hoe het publiek zoekt naar betekenis in het theater dat zij (moeten) bezoeken. Het dier, het dier en het beestje bevraagt ouders en onderwijzers naar het eenduidige verhaal dat zij graag willen zien in het theater en de schoolloopbaan van kinderen. Maar zo simpel is het niet.

Bij al deze voorstellingen is de vraag belangrijker dan plot of een antwoord. Razendknap is daarbij hoe keer op keer vorm en inhoud niet louter samenvallen, maar ook met elkaar in gevecht gaan, waarbij elke theaterconventie vrolijk sneuvelt. Dat antwoord is er niet. Maar zo blijven de voorstellingen van Batelaan heerlijk onvoorspelbaar.

Meer weten

Genre: