Hoe taal ons verrijkt en beperkt

Vanja Rukavina vertelt dat hij volgend jaar gaat trouwen met zijn vriendin die van Koreaanse afkomst is. Haar ouders vinden dat maar niets omdat hij geen Koreaan is en een raar beroep heeft. Maar in plaats van zich afgewezen te voelen gaat hij hun taal leren.

Hij is van Bosnische komaf maar omdat hij sinds zijn derde in Nederland woont, spreekt hij die taal matig. Met zijn vriendin spreekt hij vooral Engels. Zijn zus heeft een Poolse vriend. Wat volgt is een verhandeling over taal en cultuur en de noodzaak om elkaar te begrijpen.

Mooi vind ik vooral dat Rukavina niet heel nadrukkelijk wetenschappelijk te werk gaat maar mensen en culturen met gretigheid en optimisme tegemoet treedt. Taal is daarbij een oppermachtig wapen, hoewel hij dat niet expliciet benoemt. Wat Rukavina wel heel fraai toont is hoe mensen veranderen als zij een andere taal spreken. Als hij opeens gaat vertellen in Servo-Kroatisch, Japans, Koreaans of Engels is het toch een beetje alsof daar opeens iemand anders staat. Rukavina liet in The Nation en in Nobody home al zien dat hij een beest van een acteur is, dus hij kan makkelijk iemand anders worden, maar wat hij niettemin duidelijk maakt is dat mensen een andere persoonlijkheid kunnen worden als zij een andere taal spreken.

Naarmate zijn verhaal vordert, plaatst hij meer vraagtekens bij zijn eigen betoog over taal als bruggenbouwer. Dit wordt prachtig duidelijk door tegenstellingen in wat hij vertelt en wat we in andere talen op het grote scherm achter hem zien. De verwarring groeit en wordt ondersteund door een eindeloze woordenbrij in beeld. Dan opeens klinkt een andere taal: beeld en beweging. We zien Rukavina dansen tegen een achtergrond van snel gemonteerde abstracte projecties. Fascinerend om te zien en een fraaie toevoeging aan de kracht en macht van het woord.

Dan keert hij terug naar zijn persoonlijke situatie. Als mensen ondanks hun pogingen om elkaar in vreemde talen niet begrijpen, is dat frustrerend, maar daar staat tegenover dat het pogen vaak zeer gewaardeerd wordt en ook leidt tot daadwerkelijk contact. Language is een ijzersterke performance over de kracht en beperking van woorden en de rol van taal in ons dagelijkse leven. Daarnaast is deze verrassend veezijdige voorstelling een opbeurend verhaal over hoe taal en cultuurverschillen ons verrijken.