Het Filiaal Theatermakers – ISHI, indianenwijsheid voor de 21e eeuw (8+)
ISHI laat weinig aan de verbeelding over
Gezien op:
Te zien t/m:
'Wij nemen onze marketing heel serieus en uw indiaan past prima in ons plaatje.' Anderen willen hem tentoonstellen in een circus of freakshow. Het is het enige wrange moment in ISHI, Indianenwijsheid voor de 21e eeuw van Het Filiaal Theatermakers. Centraal staat de laatste overlevende van de Yahi-stam, die in 1911 uit 'het stenen tijdperk' in de moderne tijd stapt.
‘Als je een indiaan vraagt wie hij is, begint hij met het scheppingsverhaal en hij eindigt met zijn geboorte.’ Toepasselijk begint de voorstelling daarom met Mirthe Klieverik en Hok Tan die gewapend met een meetlint de volle breedte van het podium gebruiken om zichtbaar te maken dat de mensheid slechts een paar centimeter in beslag neemt van de vierenhalf miljard jaar dat de aarde bestaat.
In korte scènes toont regisseur en schrijver Monique Corvers vervolgens chronologisch het leven van Ishi, ondersteund door eenvoudige maar rake videoprojecties van Ramses Graus en de dromerige liedjes van singer-songwriter Jasmin Godoy. Klieverik en Tan nemen op ontwapenende wijze alle rollen op zich, waaronder die van de antropologen Alfred Kroeber en Thomas Waterman die zich over 'de wilde man' ontfermen en zijn verhaal opschrijven. Zij geven hem ook de naam Ishi, 'mens'.
Het einde is optimistisch met de vrolijke constatering dat mens zijn eigenlijk wel heel fantastisch is. Het slotlied 'Soms wil ik een wild dier zijn' is echter meer dan een simplistisch pleidooi voor terug naar de natuur, maar volgt op enkele wonderbaarlijke feitjes. Zoals Klieverik en Tan aan het eind van de voorstelling opgaan in de natuur als het bos ook op hun rug geprojecteerd wordt, zo kunnen ook wij opgaan in de natuur. Door te leren van de unieke 'coating' van pauwenveren, door te leren van de huid van de haai waarop geen bacteriën kunnen leven, door nieuwsgierigheid te laten winnen van de angst. Zo worden we allemaal meer Ishi en wordt een foto van de natuur een selfie.
Een heldere boodschap, maar juist hier wringt het een beetje. De voorstelling roept op de wereld door andere ogen te bekijken, maar ademt het romantische idee van de 'nobele wilde'. Nergens maakt Corvers Ishi's verwarring echt invoelbaar, geen moment wordt gereflecteerd op hoe zijn verhaal door de antropologen is overgeleverd. Ondanks alle goede bedoelingen blijft iets te eenduidig en laat weinig aan de verbeelding over.
Foto: Joris van Bennekom
