Laura H zorgt voor ongemak

De makers van de voorstelling Laura H wilden niet oordelen. En ook niet duiden. Anouk Nuyens bewerkte het boek van Thomas Rueb over Laura H en voert Rueb zelf op als personage. Daarmee zou de voorstelling ook een reconstructie van een journalistiek proces worden, aldus Rueb in een interview met Scènes. De aanwezigheid van het personage Rueb is een mooie vondst, maar van een reconstructie is nauwelijks sprake.

Het auteurspersonage is ook verteller en meldt ons bij aanvang dat schrijver Alexander Benali zich fel heeft gekant tegen een toneelbewerking van het boek over Laura H. Onder meer omdat nergens vermeld is dat IS een terroristische organisatie is. Is dit een disclaimer? De voorstelling vertelt vooral in een semi-documentaire stijl het verhaal over het kalifaatmeisje uit Zoetermeer. En dat doen de makers heel goed. Tim Olivier Somer speelt Rueb, maar ook andere rollen zoals Laura’s vader en Ibrahim, Laura’s echtgenoot die haar meeneemt naar Syrië om zich aan te sluiten bij IS. Laura krijgt fraai gestalte door het lenige, zeer veelzijdige spel van Jade Olieberg. Regisseur Nina Spijkers liet fraaie videoschermen aanrukken en sterke geluidseffecten als het mediacircus na Laura’s ontsnapping is losgebarsten.

Laura H is, afgezien van enkele terzijdes van het personage van de schrijver die zichzelf soms bevraagt over zijn werkwijze en zijn fascinatie voor Laura, een eendimensionale vertelling geworden. En die is zeker spannend, maar kent een merkwaardig slot dat lijkt op een happy end waarbij Laura de schrijver dank betuigt. Waarom Laura dat doet blijft onduidelijk. Rueb beschreef haar als observator: niet als dader, niet als slachtoffer, maar zoals het was: een meisje dat door gebrek aan aandacht van haar ouders als twaalfjarige te veel seks beleeft, als zestienjarige al twee kinderen heeft en daarna nog verder ontspoort. Dat boek leest als een trein en is een fraai historisch document.

Maar de vraag waarom hier nu een voorstelling van gemaakt moest worden blijft voor mij onbeantwoord. De theatermakers wilden dus niet duiden. Daarmee voegen ze ook weinig toe aan het boek, maar dat gebeurt vaker met boekbewerkingen. Ook de vraag wie Laura H nu werkelijk is, wordt niet beantwoord. Is haar ongelukkige jeugd een legitimatie voor haar gang naar Syrië? De voorstelling laat deze bezoeker achter met een gevoel van ongemak. Wellicht is dat wat de makers hebben beoogd.