Richard III van Oostpool: totaaltheater dat alle zintuigen prikkelt

“Er is geen goed zonder kwaad, geen donker zonder licht, geen vreugde zonder verdriet, geen liefde zonder haat.” Richard III lag in Engeland begraven onder een parkeergarage en is onlangs herbegraven.  Deze koning Richard is nog steeds een held in zijn land en niet zo’n slechterik als de Richard III van Shakespeare.

De Richard van regisseur Joeri Vos is een manipulator die zich verveelt. Een waanzinnige leider in oorlogstijd. Wat maakt deze Richard zo aantrekkelijk ? Wat maakt we dat we meegaan met deze psychopaat? Ik maakte deel uit van de vijftig mensen die aanzaten aan de dis en daarna vanaf het podium de voorstelling zagen. We werden ondergedompeld in de rauwe realiteit van de 16e eeuw. Medeplichtigen die nietsvermoedend van vrede in een bloedige oorlog terechtkomen.

Het diner opent met een Engels volksliedje prachtig vertolkt door de veelzijdige Ruta van Hoof die zingt en zichzelf op de harp begeleidt.  Componist Bastiaan Woltjer omspeelt de melodie loepzuiver op de alt-trombone. Richard zat ook nog bij ons aan tafel aan het begin van de voorstelling. Hij keek naar me en maakte me deelgenoot van zijn verveling. Ik was meteen onder de indruk, had een zwak voor deze man. Wat is dat toch?

Even later op de tribune waren we getuige van bloederige oorlogstaferelen.  Joeri Vos heeft de versvormen van Shakespeare omgezet naar proza wat soms wat gekunsteld aandoet, maar door de uitstekende tekstbehandeling van de acteurs op vele momenten meeslepend is. Maar je moet er wel bijblijven, het  is geen gemakkelijke kost. De onbeholpenheid van Richard als ongeleid projectiel maakt hem menselijk en geliefd. Roland Haufe speelt hem groots, gevaarlijk en waanzinnig. De eerste kandidaat voor de Louis d'Or van dit seizoen. 

Oostpool heeft van Richard III totaaltheater gemaakt waarbij alle zintuigen geprikkeld worden. Door de bittere smaak van de dis en de atonaliteit van de muziek voel je wat schoonheid is als het weer even harmonisch is. De ontwikkeling van de personages gaan synchroon met de ontwikkeling in vormgeving en muziek. Die muziek is meer dan ondersteunend. Bastiaan Woltjer heeft een soundscape gemaakt die soms tegen kleurt maar uiteindelijk zorgt voor een verpletterende ontknoping in het duel tussen Richard en de trombonist.

De vrouwenrollen worden ook prachtig gespeeld met  name de moeder (Romana de Vrede) en lady Anne (Rozanne de Bont) in hun machteloosheid om in te grijpen. Rest mij nog een vraag aan Joeri Vos. Wil je een nieuwe monoloog schrijven voor Lady Anne? Ik wil zo graag begrijpen waarom ze meegaat met Richard en uiteindelijk tegenspel geeft zonder woorden maar zo kwetsbaar…..

Foto's: Sanne Peper