Scherp en komisch toneel over #metoo

De regisseur is een wat clichématig type ouderwetse kunstenaar die voortdurend hooghartig spreekt over hoe hij het spel van zijn acteurs hebben wil. Hij bazelt vage teksten die voortkomen uit zijn gevoel ofwel zijn buik zoals hij het zelf noemt. Dat er in zijn buik ook andere gevoelens dan toneel wonen, wordt steeds meer duidelijk.

Strindberg en dal is het eerste toneelstuk dat de #metoo-affaire als thema heeft. Schrijver Rob de Graaf voert het toneelgroepje &Co op dat de première gaat spelen van Dal in de mist, een onlangs ontdekt toneelstuk van August Strindberg. Daarin is soldaat Vlado te gast in het huis van moeder Ira en dochter Maren. Ira ziet wel wat in de soldaat, maar deze lijkt meer gecharmeerd van Maren. Regisseur Dic heeft het goed met zichzelf getroffen en is een uiterst onuitstaanbare man. Actrice Monique die Ira speelt, werkt al jarenlang samen met Dic. Regie-assistente Tessa wordt voortdurend geschoffeerd, maar maakt tegen het einde als Dics demasqué een feit is, op gloevolle wijze gehakt van hem.

Er vat veel te genieten in Strindberg en Dal. De Graafs tekst is scherp en komisch. Als Dic zijn grenzen overschrijdt met actrice Henke is dat buitengewoon spannend. Henke bijt van zich af met instemming van Monique die dit kennelijk al eerder heeft meegemaakt. Maar ook op spelniveau is dit een fijne avond. Monique Kuijpers is bijzonder sterk op dreef en laat een breed palet van gemoedstoestanden zien. Ze begint als oude, verzuurde moeder, wordt een geile cougar als Vlado ten tonele verschijnt en kan vernederend uithalen naar Dic. Daarbij is ze ook mimisch sterk, niet alleen in haar gezichtsuitdrukkingen, maar ook in wufte huppelpasjes. Dic van Duin laat opnieuw zien dat hij een meester is in ingeleefd spel, ook als hij geen tekst heeft, waarbij zijn boze buien en zijn zelfingenomenheid ook reuze grappig zijn. Tessa Jonge Poerink schittert als zij uit haar rol van de volgzame regie-assistente kruipt.

Toneelschrijver Rob de Graaf componeerde een stuk in een stuk en heeft zijn acteurs als ze even niet in het stuk in het stuk zijn, hun eigen naam laten houden. Ze spelen dan zogenaamd zichzelf. Het biedt regisseur Roy Peters de mogelijkheid de gelaagdheid van het verhaal aan te dikken, maar dat doet hij eigenlijk maar weinig. Strindberg en Dal zou daardoor wellicht aan diepte hebben gewonnen. Niettemin zorgt De Gemeenschap, na het verrassende Romp van vorig seizoen, opnieuw voor een interessante en zeer vermakelijke toneelavond.

Foto: Sanne Peper

Te zien t/m 10 februari