Uitbundige voorstelling die tot nadenken stemt

Een jaar geleden bezocht ik een eerste versie van De Mol en de Paradijsvogel in DeLaMar West. Gister beleefde de musical van OpusOne zijn officiële première. Het is een mooie nieuwe Nederlandse productie geworden die actualiteit en geschiedenis op een heldere manier met elkaar verweeft.

In de voorstelling blikt tv- en theaterpersoonlijkheid Albert Mol (Laus Steenbeeke) vlak voor zijn overlijden in 2004 terug op zijn leven. Hij besluit in een opwelling alle spullen die hem aan vroeger doen denken te verbranden. Maar dan komen de hoofdpersonen uit zijn leven nog eenmaal bij hem langs: zijn moeder, zijn onlangs overleden man Geurt, vriend en collega Wim Sonneveld en balletdanseres Lucy Bor – met wie hij kort getrouwd was en een dochter heeft.

Daarnaast maken we in het heden kennis met Wassim (Silyan Elkattabi): een Syrische jongen die gevlucht is naar ‘homoparadijs Amsterdam’ om daar eindelijk zichzelf te kunnen zijn. Beide mannen hebben altijd het gevoel gehad nergens bij te horen. Mol kwam eind jaren zestig als een van de eerste BN’ers openlijk uit voor zijn homoseksualiteit durfde en was dus belangrijk voor de homo-emancipatie. Maar veel mensen zagen in hem een clown. Hem werd, ook door de gaycommunity, opgedragen niet zo flamboyant te zijn. Wassim tobt met hetzelfde: hij wil een plek als drag artist veroveren, maar wordt daarin tegengewerkt door andersdenkenden. Zo wordt hij tijdens Pride in elkaar geslagen en het homoseksuele stel dat hem opgevangen heeft in Nederland zegt dat hij beter niet zo uitbundig kan doen. Wanneer brand wordt gesticht in zijn studentenflat vanwege een regenboogvlag, worden de nog steeds heersende vooroordelen en stereotyperingen over queer personen in een gesprek met zijn huisgenoten humoristisch maar scherp naar voren gebracht.

Deze momenten met Wassim, in de moderne tijd, hadden vaker gemogen. Een aantal scènes die spelen in Mols verleden hadden best geschrapt kunnen worden. Sommige scènes, zoals een waar een groep homoseksuele mannen zich afvraagt wat er met hun oude kameraden is gebeurd, lijken meer een opgelegde humoristische opvulling dan een toevoeging aan het verhaal, terwijl het aan goede humor niet ontbreekt.  Daniël Cohen schreef en regisserde een voorstelling bevat met veel fijne muziek, van Jan Groenteman en Ezra van Nassauw, gebracht door vier muzikanten. Hoogtepunt is Mols lijflied Spreid je veren, een heerlijk revuenummer.

Steenbeeke speelt de rol van Mol met verve: uitbundig, maar ook gelaagd. ElKattabi is de enige hoofdrolspeler die er vorig jaar niet bij was. Het Codarts-talent maakt in zijn eerste professionele productie vooral indruk met zijn zang. Renée de Gruijl schittert in elke scène die ze speelt, als moeder Miep, met Amsterdams accent, of als Lucy Bor. De imposante Milan van Weelden weet een tedere Geurt neer te zetten, terwijl hij een moment later uitpakt als wrede tandarts of IND-medewerker. Het ensemble van zes acteurs danst heerlijk (choreografie: Roy Jonathans) en als de dorpsgemeenschap met lichtjes de overleden Mol komt eren, zorgt dat voor een prachtig slotbeeld van een tot nadenken stemmende voorstelling. Want hoe tolerant zijn we nou eigenlijk?